Wist-je-dat: alles over Delfts aardewerk

...Delfts aardewerk niet altijd blauw is?

Er bestaat ook Delfts aardewerk met de kleuren groen, rood of geel. Er zijn namelijk verschillende soorten Delfts aardewerk. In het gekleurde Delfts aardewerk worden ‘grand feu’ en ‘petit feu’ onderscheiden. Dit vertelt of het in groot vuur (grand feu) is gebakken of op lagere temperatuur (petit feu). Bij het bakken op lagere temperaturen ontstaan er namelijk zachtere kleuren. Ook is er nog wit Delfts. Het bekende blauw-wit, was een makkelijke kleur om te maken in de ovens. De ovens hoefde niet zo precies te zijn afgesteld en het kobalt (de blauwe kleur) was eigenlijk een heel makkelijk ingrediënt. 

...Delfts Blauw porselein en aardewerk niet alleen in Delft, maar ook in Rotterdam en Amsterdam gemaakt werd?

Rond de Gouden Eeuw waren er enkele tientallen Delfts Blauw aardewerkfabrieken in Nederland. Veel van deze fabrieken bevonden zich in Delft, maar lang niet allemaal. Omdat ‘Delfts aardewerk’ geen beschermde merknaam is, wordt de term tot op de dag van vandaag gebruikt voor blauw-wit gedecoreerd keramiek. Zowel in de negentiende als twintigste eeuw gebruikten fabrieken buiten Delft de plaatsnaam als handelsmerk voor hun vergelijkbare producten. De Royal Delft/De Koninklijke Porceleyne Fles, opgericht in 1653, is de enige overgebleven Delftse aardewerkfabriek uit de 17e eeuw. Daar wordt nog steeds Delfts Blauw aardewerk gemaakt volgens de oude tradities. In oktober 2008 werd in de aardewerkfabriek een uitzending van Tussen Kunst en Kitsch opgenomen.

...Delfts aardewerk van Amsterdams aardewerk te onderscheiden is door de achterkant?

Het Delftse aardewerk is altijd geglazuurd en glad. Aardewerk uit Amsterdam voelt aan de achterkant als schuurpapier, omdat het niet geglazuurd is.     

...onze expert Europees Aardewerk, Robert Aronson, verslingerd is aan Delfts aardewerk?

Toen hij in 1990 in de, toen nog algemene, antiekzaak van zijn familie begon besloten hij en zijn vader om zich te specialiseren in Delfts aardewerk. De twee kandelaren in onderstaande video, afkomstig uit één van de dertig aardewerkfabrieken uit Delft, zijn de meest bijzondere voorwerpen die hij ooit in Tussen Kunst en Kitsch heeft getaxeerd. Ondanks de beschadigingen kende hij de kandelaren een waarde toe van 28.000 euro.

Bekijk Robert Aronsons debuut als expert in Tussen Kunst en Kitsch

...Delfts Blauw aardewerk is ontstaan door pogingen om Chinees porselein na te maken?

In Nederland liet de VOC ons kennis maken met het Oosterse porselein. Het Chinese porselein was in de zeventiende eeuw razend populair bij de Europese hoven. In Delft probeerde de aardewerkindustrie het exotische porselein te reproduceren, alleen misten ze een belangrijk ingrediënt (kaolien) in de kleimassa. Daarom gingen ze tinglazuur aardewerk maken, dat erg leek op porselein. Het werd een groot succes. In 1675 produceerden de bakkerijen miljoenen stuks per jaar. Het luxe aardewerk werd over de hele wereld gezien als het beste alternatief voor het Chinese porselein.  

Om het verschil te zien tussen Delfts aardewerk en porselein kun je kijken naar de beschadigingen op de objecten. Porselein is door en door wit en bij Delfts aardewerk zou je een gelige scherf moeten vinden. Ben je op zoek naar echt Delfts aardewerk, lees dan onderstaand artikel met tips van onze Tussen Kunst en Kitsch-expert Robert Aronson. 

...met de komst van het Engelse Whieldon aardewerk in de tweede helft van de 18e eeuw het Delftse aardewerk haar populariteit kwijtraakte?

De import van het Engelse creamware, aardewerk met een crèmekleurige scherf, bedekt met een laag transparante glazuur, vormde de tweede helft van de achttiende eeuw een bedreiging voor het Delfts aardewerk. Het was harder en goedkoper, wat ideaal was voor huishoudelijke artikelen. Waar in 1750 vierentwintig bakkerijen actief waren in het Delftse aardewerk, waren het er rond 1800 nog maar tien. 

Meesterpottenbakker Thomas Whieldon ontwikkelde tortoiseshell ware of Whieldon ware, dat werd gekenmerkt door gekleurde vlekken onder het glazuur. Hij werd door tijdgenoten gezien als een van de meest succesvolle pottenbakkers van Engeland en ging in de jaren vijftig een samenwerking aan met de toen nog jonge Josiah Wedgwood.