De boekenkist van Hugo de Groot
In 1621 ontsnapte Hugo de Groot aan zijn levenslange gevangenisstraf in Slot Loevestein door een slimme list te bedenken: hij verstopte zich in een boekenkist en wist zo uit zijn cel te geraken. In drie Nederlandse musea - het Rijksmuseum, Museum Prinsenhof en Slot Loevestein - staan drie houten kisten. Is één van deze drie de vermoedelijke kist waarin Hugo de Groot zich schuilhield? Martine, Robert en Stephanie gaan op onderzoek uit.
Hugo de Groot, grondlegger van ons internationaal recht, zou zijn grootse leven eindigen achter slot en grendel. Tot hij samen met zijn vrouw Maria iets bedacht om te ontsnappen. Hij verstopte zich in een boekenkist van een boekenhandelaar in Gorinchem en wist, na grondige oefening in het doodstil zitten en geluidloos ademen, ongezien weg te komen. Er wordt gezegd dat deze boekenkist nog bestaat. Sterker nog: dit wordt van maar liefst drie kisten gezegd.
Was één van deze drie houten kisten daadwerkelijk getuige van deze cruciale gebeurtenis in onze vaderlandse geschiedenis? Het team van Historisch Bewijs zoekt het voor eens en voor altijd uit.
Slot Loevestein, Museum Prinsenhof en het Rijksmuseum
Voor het eerst in de geschiedenis worden de drie vermeende boekenkisten bij elkaar gebracht. Zijn het allemaal serieuze kanshebbers? Om dit te ontdekken, worden de herkomstverhalen onderzocht.
Museum Prinsenhof kreeg het stuk uit handen van bewezen familieleden van Hugo, waaronder afstammelingen van diens broer Willem de Groot. De kist van het Rijksmuseum staat sinds 1873 in de collectie en de kist van Slot Loevestein heeft in het verleden al veel media-aandacht gehad.
Stephanie gaat langs bij Slot Loevestein om Hugo's cel te bekijken en in het Nationaal Archief wordt de stapel brieven tussen Hugo en broer Willem doorgespit. Zijn er nog beschrijvingen of afbeeldingen van de kist te vinden?
“Kunnen de jaarringen van het hout iets vertellen over de tijd waarin de kist werd gemaakt?”
CT-scans, jaarringen en een mogelijke haar
Naast het historisch onderzoek van Martine Gosselink en Stephanie Archangel, stort Robert van Langh zich op de materiaaltechnische kant. Wat kan er worden gezegd over het hout van de kisten? Vertellen de jaarringen iets over de tijd waarin de kist is gemaakt - en zijn deze ringen überhaupt te lezen in zo'n groot object? Zitten er verhalen verscholen in het gewicht van de kist, of de lengte? Een jasje van Hugo de Groot in Museum Rotterdam kan hier verder mee helpen.
Daarnaast wordt de hulp van de forensische opsporing van Politie Amsterdam ingeschakeld. Zijn er in de kisten sporen te vinden van Hugo, en zo ja, zijn deze te matchen met al bestaande sporen in de museumarchieven? In het lab doen DNA-experts interessante ontdekkingen.
Hugo de Groot: wie was dat ook alweer?
Hugo de Groot (1583-1645) was rechtsgeleerde, schrijver, historicus en theoloog. In zijn eigen tijd was hij al wereldberoemd en populair. Zijn werk ‘De iure belli ac pacis’ is de basis van het moderne volkenrecht. Hugo was goede vrienden met Johan van Oldenbarnevelt, toendertijd leider van de Staten van Holland. Toen Johan werd veroordeeld tot onthoofding door Prins Maurits, werd Hugo in de val meegesleept. Hij werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, maar wist succesvol te ontsnappen.
Meer ontdekken over röntgenfoto's en CT-scans? Kijk dan naar 'Historisch Bewijs Extra - Van microscoop tot isotoop'. In deze aflevering kijk je mee over de schouders van experts en onderzoekers en ontdek je meer over de innovatieve onderzoekstechnieken die worden gebruikt bij de waarheidsvinding in het programma, in dit geval een unieke en in Nederland ontwikkelde vorm van 3d-mapping.