Het laatste meesterwerk van Marc Chagall

AVROTROS

Op 28 maart 1985 sterft Marc Chagall op 97-jarige leeftijd aan een hartaanval in Saint-Paul-de-Vence (Zuid-Frankrijk). De Russische kunstenaar was op de dag van zijn dood nog bezig met zijn laatste meesterwerk. Eerder die dag kwam wever Yvette Cauquil-Prince nog langs in Chagalls huis voor het wandtapijt waar zij mee bezig waren. Cauquil-Prince verliet het huis om 16.00 uur en later in de avond overleed Chagall. Maar het wandtapijt, zijn laatste meesterwerk, was nog niet af... 

Bejubeld en geadoreerd

Chagalls werk heeft een hele eigen stijl, waarin mensen kunnen vliegen en de liefde en dieren vaak een grote rol spelen. Hij haalde zijn inspiratie uit de Russische volkskunst, zijn herinneringen aan zijn jeugd in Vitebsk en de rol van het Jodendom hierin. Hij combineerde dat met de kleur van de moderne stijlen die hij in Parijs zag, waar hij werkte tussen de beroemdste kunstenaars.

De kleurrijke fantasiewereld die hij schilderde stond in schril contrast met de harde realiteit. Als Russisch-Joodse vluchteling overleefde hij het regime van de Tsaar, de Eerste Wereldoorlog, de Russische revolutie en de Tweede Wereldoorlog. Chagall werd beschimpt en vervolgd, maar ook bejubeld en geadoreerd en werd zelfs de eerste kunstenaar ter wereld met een eigen museum.

AVROTROS

Wandtapijt Job | Marc Chagall 

AVROTROS

Detail wandtapijt Job | Marc Chagall

Een ode aan alle gehandicapten

Chagalls laatste meesterwerk, wandtapijt Job, staat momenteel in het Shirley Ryan Abilitylab in Chicago, Verenigde Staten. Het tapijt is vernoemd naar het Bijbelse figuur Job. Job werd in de bijbel beschreven als een man die flink op de proef werd gesteld, maar bleef vasthouden aan zijn geloof. Hij werd ook wel 'the patron saint of people with disabilities' genoemdHet werk is zo'n drieënhalf meter breed en bijna vier meter hoog.

Het wandtapijt geeft het schrift weer van het boek van Job (Job 14:7). Aan de achterkant van het doek is het volgende schrift bedrukt: “For there is hope of a tree if it be cut down, that it will sprout again, and that the tender branch thereof will not cease.” Op het doek zie je Job afgebeeld met zijn vrouw, in het rood gekleed, aan zijn zijde.

De hoeken van het tapijt laten Marc Chagalls verhaal van geloof zien. Chagall voelde dat de meeste mensen die te maken krijgen met onbekwaamheid, terugvallen op hun geloof. Als symbool hiervoor heeft Chagall rechtsboven Jerusalem afgebeeld. Jerusalem is het focale punt van vele geloofsstromingen. Zo zie je, als je goed kijkt, in de menigte op het doek, mensen die worden afgebeeld met een rolstoel, stokken en protheses. Het wandtapijt is opgedragen aan alle gehandicapten mensen in de wereld. 

AVROTROS

Wandtapijt Job - Marc Chagall

Het laatste meesterwerk van

In de serie 'Het laatste meesterwerk van' neemt de kunstredactie de laatste kunstwerken van een aantal grote meesters onder de loep. Wat wilde de kunstenaar zeggen met het werk, hoe is het tot stand gekomen en heeft de kunstenaar een speciale relatie met zijn laatste werk? 

De overtuigende vrienden van Chagall

Helaas heeft Chagall de voltooing van het doek niet kunnen meemaken. Gelukkig was daar Yvette Cauquil-Prince, de wever die met Chagall samenwerkte aan dit project. Cauquil-Prince kreeg toestemming om de karakteristieke kleuren van Chagall, paars en blauw, te veranderen in donkere kleuren, te zien aan de bovenkant van het doek. Zowel de signatuur van Chagall als Cauquil-Prince staan op het doek. 

Na voltooing van het doek zorgde de Franse regering ervoor dat het doek niet makkelijk werd vrijgegven. Het duurde meer dan negen maanden voordat het werk naar eindbestemming Chicago mocht. Vrienden van Chagall hebben de regering overtuigd dat het doek naar Chicago moest, omdat het een ode was aan alle gehandicapten mensen. In 1986 werd het goedgekeurd door de Franse regering en sindsdien staat het doek in de Amerikaanse stad. In 2017 verhuisde het doek mee naar de nieuwe vestiging van het Shirley Ryan Abilitylab. 

Krabbé zoekt Chagall

In het meest recente seizoen van Krabbé zoekt reist presentator Jeroen Krabbé in de voetsporen van de kunstenaar Marc Chagall. Chagalls leven is een aangrijpende, spannende reis door de moderne wereldgeschiedenis en langs vele prachtige en bijzondere locaties waar hij woonde en werkte. Jeroen reist naar Vitebsk, Moskou, Petersburg, Parijs, Berlijn, New York, Zuid-Frankrijk en Jeruzalem om het levensverhaal te vertellen van een kunstenaar wiens werk én leven zeer kleurrijk waren. Bekijk alle acht afleveringen van Krabbé zoekt Chagall nu terug.