This is Surrealism in het Cobra Museum
In je fantasie kan alles! Dat bewijzen de surrealisten met hun droomachtige werk dat buiten elke realiteit staat. Museum Cobra toont de surrealistische meesterwerken van het Boijmans Van Beuningen. In 9 thema's maak je een reis langs werken van o.a. Dalí, Magritte, Man Ray en Duchamp. Te zien tot en met 27 september!
In Nu te Zien! verlaten museumdirecteuren hun eigen museum om bijzondere, tijdelijke tentoonstellingen te bezoeken door het hele land. Kijk Nu te Zien! vrijdag 28 augustus 2020 om 22.00 uur op NPO 2. Daarna is de uitzending hier terug te kijken.
Weg met de ratio
Dromen, het onderbewuste en toeval. Het zijn de grote inspiratiebronnen van het surrealisme. Dat levert vaak vreemde taferelen op, die we als kijker niet meteen begrijpen, maar waar we wel allerlei associaties bij hebben. Dat was precies de bedoeling van de surrealisten. De fantasie de vrije loop laten, het onderbewuste omhoog halen, prikkelen en choqueren.
Salvador Dali, Couple aus tetes pleines de nuages, 1936
Ontstaan
Het surrealisme ontstaat na de Eerste Wereldoorlog als kunstenaars zich afzetten tegen alle verschrikkingen van de oorlog die hen nog vers in het geheugen liggen. Ze verwerpen de ratio (want daar komt alleen maar ellende van) en willen louter kunst maken die tegendraads, irrationeel en choquerend is. Voortbordurend op de anti-kunst van de dadaïsten vormt zich een nieuwe stroming die veel stof doet opwaaien. Plots krijgt het publiek onbegrijpelijke schilderijen te zien, angstaanjagende waanbeelden en droomlandschappen. Het wordt een ongekend succes.
René Magritte, La reproduction interdite, 1937
Max Ernst, Het paar, 1923
Paul Delvaux, La Ville rouge, 1944
Een nieuw soort schoonheid
Toeval is ook een belangrijk element in het werk van de surrealisten. Ze bedenken allerlei spelletjes en technieken om tot materiaal te komen. Onsamenhangende beelden worden bij elkaar geplakt tot vreemde collages. Als het maar irrationeel is. De surrealisten zijn van mening dat tegengestelde elementen een nieuw soort schoonheid veroorzaken. Dit zie je bijvoorbeeld duidelijk terug in het werk van Salvador Dalí en Paul Delvaux. We herkennen de losse elementen, maar samen in één schilderij ontstaan er nieuwe, individuele betekenissen.