Man en Kunst: Hendrick Goltzius - Hercules en Cacus
De Haarlemse kunstschilder Hendrick Goltzius was zo bekend dat hij vaak incognito moest reizen en zijn misvormde rechterhand onder zijn mantel moest verbergen. Lucas De Man komt tijdens de Nationale Museumweek meer te weten over alleskunner Hendrick Goltzius en zijn indrukwekkende Hercules!
Man en Kunst over Hendrick Goltzius zie je zaterdag 13 april om 22.30 uur op NPO 2. Daarna is de uitzending op deze pagina terug te kijken.
Mensfiguren met gedraaide lichamen
De Haarlemse kunstschilder Hendrick Goltzius genoot vooral in het buitenland een grote reputatie. Het levensgrote schilderij Hercules en Cacus, dat hij 1613 schilderde, werd onlangs door kunstenaar Jeff Koons exact nageschilderd. Samen met twee andere kunstenaars introduceerde Goltzius het Hollands maniërisme: mensfiguren met lange en gedraaide lichamen en kleinere hoofden.
Goltzius' Hercules symboliseert de deugd, die met een ouderwetse knuppel het kwade overwint. De Haarlemse kunstenaar maakte dit levensgrote schilderij in opdracht van stadsbestuurder Johan Colterman. Colterman of zijn zoon stond mogelijk model voor het schilderij. Goltzius werd genoemd als de meest getalenteerde graveur van zijn tijd. Maar pas vanaf 1600, toen hij al in de 40 was, stopte hij met graveren om zich toe te leggen op schilderen. De kunstenaar staat aan de basis van het Haarlemse classicisme en koos vaak mythologische onderwerpen met veel naakt.
Om al die naakten goed te kunnen bestuderen, richtte Goltzius samen met zijn Haarlemse collega’s een academie op waarbij naakte modellen werden getekend. Dat was in die tijd verboden, het was een soort illegale ‘naaktstudio’. De internationale verkoop van zijn prenten in Rome, Venetië, Parijs en Franfurt bracht Goltzius niet alleen grote roem, maar ook enorme rijkdom.
Hercules en Cacus - Hendrick Goltzius (1613) | Frans Hals Museum
Lot en zijn dochters - Hendrick Goltzius (1616)
De Zondeval - Hendrick Goltzius (1616)
Incognito reizen en verminkte rechterhand
Op 32-jarige leeftijd besloot de ambitieuze Goltzius naar Italië af te reizen om de beelden van kunstenaars als Carravaggio, Rafael en Michelangelo met eigen ogen te aanschouwen. Goltzius had door zijn gravures in het buitenland inmiddels een grote reputatie en was zó beroemd dat de kunstenaar vaak incognito moest reizen! Als kleine jongen viel Goltzius in een brandende haard en verminkte daardoor zijn rechterhand. Daaraan kon je de kunstenaar altijd herkennen.
Het werk 'Hercules en Cacus' (1613) is onderdeel van de vaste collectie van het Frans Hals Museum en is daar altijd te zien.