Man en Kunst: Yayoi Kusama - Infinity Mirror Room
De 90-jarige Japanse kunstenaar Yayoi Kusama (1929) heeft als bijnaam 'The Polkadot Princess' en al haar werk komt voort uit haar geestelijke gesteldheid: al haar angsten, paniekaanvallen, hallucinaties en obsessies stopt Kusama in haar kunstwerken. De kunsternaar werd wereldberoemd door het gebruik van stippen én door haar knalrode pruik.
Man en Kunst over Yayoi Kusama zie je donderdag 11 april om 22.45 uur op NPO 2. Daarna is de uitzending op deze pagina terug te kijken.
Wanhoop en hallucinaties
Kusama wist vanaf haar 10e dat ze kunstenaar wilde worden, alleen haar ouders dachten daar anders over. Haar moeder scheen zelfs haar tekeningen af te pakken en te verscheuren. Vanaf een jonge leeftijd worstelt de kunstenaar al met hallucinaties. Ze omschrijft in haar autobiografie zo'n hallucinatie, waar violen gezichten hebben, waar ze met angst naar huis vlucht en waar honden tegen haar praten. Deze hallucinaties legde zij vast op papier: ''Mijn koortsachtige schilderen komt voort uit wanhoop, het is de enige manier waarop ik in leven kan blijven.''
Eind jaren 50 ontvluchtte Kusama Japan en vertrok de kunstenaar naar New York, met de hoop dat haar hallucinaties en angstaanvallen zouden wegblijven. Ze experimenteerde met performances, installaties en hele grote doeken. Alleen de hallucinaties bleven haar achtervolgen. Kusama heeft tijdens een hallucinatie het gevoel dat ze door een net wordt gewurgd. Deze gevoelens stopt ze in haar kunstwerken en met groot succes. Kusama poseert haar werken naast andere grootheden als Donald Judd, Claes Oldenburg en Andy Warhol.
Een van haar allereerste werken in New York, de zogenaamde Infinity Nets, laten eindeloze herhalingen van patronen zien en wordt door Kusama beschreven als 'zonder begin, einde of midden'. In 1973 verhuisde Kusama van New York weer terug naar haar moederland Japan. Het heeft daar even geduurd, maar uiteindelijk is Kusama ook in haar eigen land een wereldberoemde kunstenaar geworden met een eigen museum.
De legendarische Japanse kunstenares Yayoi Kusama
De Infinity Mirror Room
The Spirits of the Pumpkins Descended into the Heaven
Koningin van de stippen
In maart 2019 blies Kusama 90 kaarsjes uit en nog iedere dag maakt de kunstenaar haar stippenkunst. Dit maakt ze soms ook ’s nachts, want door haar angstaanvallen kan Kusama niet altijd slapen. Ze omschrijft haar werk als ‘kunstmedicijnen', een soort therapie. Haar kunst is één groot gestippeld universum: kunst waar je je letterlijk en figuurlijk in kan verliezen.
In de oneindige spiegelkamer, de Infinity Mirror Room, stap je letterlijk in Kusama's geest binnen. In de gigantische kamer met duizenden rode stippen, fallussen en eindeloze spiegelingen kun je je volledig in onderdompelen. Kusama lijdt onder andere aan horror vacui: de vrees voor lege ruimtes. Symbolisch is het thema van Kusama's kunstwerken dan ook de oneindigheid. Veertig jaar geleden liet Kusama zich vrijwillig opnemen in een psychiatrische kliniek, waar ze nu nog steeds woont. Aan de overkant van de kliniek heeft ze wel haar eigen atelier.
De speigelkamer, Infinity Mirror Room - Phalli’s Field, is tot en met 26 mei 2019 te zien in Museum Boijmans Van Beuningen.
De tentoonstelling van Yayoi Kusama in Museum Voorlinden is te zien tot en met 1 september 2019.