Hollywood survivor Jodie Foster

Je kunt Jodie Foster als actrice kennen van films als Taxi Driver (1976), The Accused (1988), The Silence of the Lambs (1991), Maverick (1994), Flightplan (2005), The Brave One (2007) en The Mauritanian (2021). Zelf regisseerde ze films als Little Man Tate (1991), The Beaver (2011), Money Monster (2016) en afleveringen van series als Orange Is the New Black en Black Mirror.  

Grootgebracht in Hollywood

Vroeger dachten veel mensen dat Foster een Frans-Amerikaanse of Frans-New Yorkse actrice was. Ze was zo serieus en intellectueel dat ze wel ergens anders vandaan moest komen. Haar Franse onderwijs en de Franse Nouvelle Vague-films die ze met haar moeder keek, zullen daaraan hebben bijgedragen. Toch is Foster echt geboren en getogen in Hollywood en was al actrice voor ze kon lezen. 

Foster is een directe erfgenaam van de grote filmfabriek, maar tegelijkertijd zijn meest bijzondere kind, dat zich al decennialang verzet tegen het circus van de roem. Ze komt als kind in een industrie terecht waar aan de lopende band brave films worden geproduceerd, waarin de waarden van het Amerikaanse gezin of het Wilde Westen worden geroemd. 

‘It-girl’

Als ze op de drempel van haar puberteit staat, breekt er in Hollywood een meer rebelse periode aan. Ze heeft haar grote doorbraak in Martin Scorsese's succesfilm Taxi Driver. Hierin is Foster op twaalfjarige leeftijd te zien als prostituee naast acteur Robert De Niro. 

Zo groeit ze nog voor haar vijftiende uit tot 'it-girl'. Amerika valt voor haar. Ze worstelt soms met de publieke opinie en de bekendheid valt haar zwaar. Foster wil graag een normaal leven en zegt daar later over: 'Als jij van kinds af aan een publiek figuur was geweest en had moeten vechten om een eerlijk en normaal leven te leiden, zou jij misschien ook zoveel waarde hechten aan je privacy.’ Toch weerhield dat alles Foster er niet van om een van de meest invloedrijke iconen van het systeem te worden, voor en achter de camera. 

Terugvechten

Ze speelt personages die terugvechten en uit de slachtofferrol ontsnappen. Zelf zegt ze over haar rol in The Accused: 'Opeens zien we dat ze grof wordt behandeld, omdat ze mooi en sterk is.'

Foster is kritisch op de rollen die ze kiest. Ze zoekt naar scripts die ze echt goed vindt en vecht voor de rol. In The Silence of the Lambs zag ze de kans om een heldin neerzetten die anders is dan alle andere vrouwelijke helden. Foster: ‘Ik vind dat mensen het systeem van binnenuit moeten veranderen. Ik wil films maken met vrouwelijke rolmodellen waar jongens en meisjes van vijftien naar willen kijken.’

Ze is een icoon dat alle codes van de Hollywoodglamour breekt: ze is mooi maar nooit passief, heroïsch maar niet mannelijk, seksueel maar niet erotisch. Zij maakt een ontwikkeling door richting meer emancipatie en meer onafhankelijkheid.

Regie nemen

Vroeger wilde ze niet eens echt actrice worden. Ze hoopte regisseur te worden en die droom werd werkelijkheid. Filmregisseur Claude Chabrol zag dat Foster vroeger al een enorme technische kennis had: 'Ze volgde de opnamen als een assistent. Ze is geweldig.' En regisseur Alan Parker, van films als Bugsy Malone (1976) en Fame, vertelt in een interview dat Foster hem zo had kunnen vervangen als hij ziek was geworden. 

In 1991 maakt ze haar regiedebuut met Little Man Tate. Net als haar grote voorbeelden van het nieuwe Hollywood gaat Foster ambachtelijk te werk en wordt ze niet alleen regisseur, maar ook producent en distributeur via haar bedrijf Egg Pictures. En daarin is ze een van de eersten. 

De documentaire ‘Jodie Foster - Hollywood survivor’ is het verhaal van een strijd tegen het systeem, maar vanuit het systeem. En een strijd van een vrouw die vastbesloten is om de controle over haar eigen beeld te behouden. 

De Close Up-documentaire ‘Jodie Foster - Hollywood survivor’ zie je woensdag 19 mei om 23.10 uur op NPO 2 of bekijk de documentaire op NPO Start.

Bekijk de documentaire