Suriname: cassave en mix van culturen

Het hoofdingrediënt van de reis

In het Rijksmuseum in Amsterdam is een kijkkast te vinden van Gerrit Schouten. Het diorama geeft een Caraïbenkamp (1810) weer dat, bij gebrek aan foto’s, een beeld geeft van een land en zijn gebruiken. In de kijkdoos zie je de verschillende bevolkingsgroepen en de bereiding van cassave uitgebeeld. Beide elementen zijn nog steeds terug te vinden in zowel de Surinaamse cultuur als keuken. 

In de binnenlanden van Suriname neemt Johan Djoe Joris en Taco mee naar zijn cassave plantage en laat ze kennismaken met de cassaveplant. Johan is Marron, een trotse groep in Suriname die afstamt van Afrikanen, die in de slavernijperiode onder dwang naar Suriname werden gebracht. Ze hebben zichzelf destijds bevrijd en eigen gemeenschappen gevormd in de jungle van het land. Cassave hielp hen daarbij. 

In het dorp krijgen Taco en Joris les in het verwerken van de cassave tot cassavebrood. De instrumenten die ze hiervoor gebruiken herkennen ze van de kijkdoos uit het Rijksmuseum. 

Ambacht en hedendaagse kunst als motor voor ontwikkeling

Taco en Joris ontmoeten op deze reis de vermaarde kunstenaar Marcel Pinas. Hij maakt kritische en betrokken kunst bij de Surinaamse maatschappij van vandaag, maar gaat ook terug naar oude tradities en ambachten. 

Zijn kunst is vooral te zien in Suriname. Hij wil zo mensen naar zijn museum in de oude mijnstad Moengo trekken, om op die manier bij te dragen aan de samenleving daar. Pinas vertelt dat zijn doel is om met kunst en cultuur ontwikkeling te brengen voor het hele gebied en de Marron-gemeenschap verder brengen. 

Het geheime ingrediënt in de Surinaamse keuken

De Surinaamse keuken bestaat uit heel veel keukens: de Afrikaanse, Javaanse, Hindoestaanse, Portugese, Joodse en Chinese, alles zit er een beetje in. Op zijn zoektocht naar de typische Surinaamse keuken spreekt Joris af met de bevriende chefkok Patrick Woei. 

Patrick heeft een eigen restaurant en probeert de authentieke Surinaamse gerechten, familierecepten en technieken te bewaren voor volgende generaties. Hij gaat met Taco en Joris naar de markt en onthult nog een pijler van de Surinaamse keuken die je niet meteen zou verwachten: Maggi. Waarom is maggi zo’n groot succes in de tropen? 

Schilderen in de jungle: Paul Woei

De inspiratie voor zijn gerechten en ingrediënten haalt Patrick Woei uit de lokale cultuur. Net als zijn vader, de beroemde kunstenaar Paul Woei. Paul woonde in de jaren vijftig in Nederland waar hij een kunstopleiding deed. Hij hoort tot de succesvolle generatie kunstenaars die rond 1960 in Suriname begon op te komen. 

Toen Paul Woei terugkwam uit Nederland verdiepte hij zich in de cultuur van de traditionele bevolking. Hij woonde soms wekenlang in de jungle en maakte daar kunst. Hij wil zich niet laten sturen door westerse invloeden en laat Taco en Joris een van zijn werken zien.  

De moderne Surinaamse keuken

In de hoofdstad Paramaribo zien Taco en Joris hoe de stapeling van al die culturen samenkomt in de keuken bij topchef Sherwin Alexander. Hij laat zien wat de moderne manier is van de Surinaamse keuken. Ook geeft hij volop kansen aan een nieuwe generatie koks, die een eigen draai geven aan de Surinaamse keuken. 

Joris leert nog een nieuwe toepassing van de cassave en ze proeven een traditioneel gerecht van kip, pom rijst en cassave maar dan met een hedendaagse invulling. 

De derde aflevering van De kok en de directeur zie je zondag 24 juli 2022 om 19.20 uur op NPO 2. Of kijk de uitzending (terug) via NPO Start.