Man en Kunst: Francis Bacon - Verlamd kind lopend op handen en voeten (naar Muybridge)
In deze uitzending van Man en Kunst staat het werk Verlamd kind lopend op handen en voeten (naar Muybridge) van Francis Bacon centraal. Na tal van schilderijen waarop hij mensen vervormde, schildert hij als uitzondering op de regel een kind met een échte handicap.
Kijk de 'Man en Kunst'-uitzending over Francis Bacon en Verlamd kind lopend op handen en voeten (naar Muybridge) woensdag 22 april om 22.22 uur op NPO 2! 'Man en Kunst' is in het kader van de Nationale Museumweek dagelijks te zien van 20 tot en met 25 april, behalve op dinsdag 21 april.
Bij de schilderijen van Francis Bacon draait het allemaal om emoties. Door mensen op een vervormde manier weer te geven, haalt de Ierse kunstenaar hun emotionele binnenwereld naar buiten. Gevoelens als depressie, wanhoop en eenzaamheid worden zichtbaar. Prettig om naar te kijken is dat allerminst. Zijn schilderijen zijn duister, grotesk en angstaanjagend. Terugkerende thema's in zijn werk zijn kruisigingen, kadavers, zelfmoord en roofdieren.
Verlamd kind lopend op handen voeten (naar Muybridge)
Een opvallend werk in het oeuvre van Bacon is Verlamd kind lopend op handen en voeten (naar Muybridge). De kunstenaar liet zich voor dit schilderij niet inspireren door de menselijke psyche, maar door de bewegingsstudie van fotograaf Eadweard Muybridge. Door middel van reeksen foto's met een zeer korte sluitertijd, analyseerde Muybridge de motoriek van mensen en dieren. Het meest bekend is zijn onderzoek naar een galopperend paard. Maar de fotoreeks die Bacon raakte, was dat van een kind dat door zijn handicap loopt als een dier, op handen en voeten. Bacon was sowieso van mening dat mens en dier gelijk waren, beiden gedreven door impulsen. Maar ook de emotie die uit de beweging van het kind sprak, inspireerde hem.
Francis Bacon - figure with Meat (1954)
Moeizaam begin
Francis Bacon werd in 1909 geboren in Dublin als kind van Engels ouders. Francis’ vader was legerofficier en fokker van racepaarden. Een bestaan dat hij ook voor zijn drie zonen wilde. Twee zoons overleden echter op jonge leeftijd, waardoor alle hoop op de kleine Francis werd gevestigd. Toen deze zijn vader vertelde dat hij daar geen interesse in had, dat hij homoseksueel was en kunstenaar wilde worden, werd hij het huis uitgezet.
Bacons kunstenaarscarrière verliep jarenlang armzalig. Hij zwierf straatarm door Engeland en Frankrijk, zonder werk en met een gokverslaving. Zijn kunst kreeg hij aan de straatstenen niet kwijt. Bovendien vernietigde hij het meeste wat hij maakte, omdat hij er ontevreden over was. Er zijn dan ook amper kunstwerken bewaard gebleven uit deze periode van Bacons leven.
Francis Bacon - Three Studies for Figures at the Base of A Crucifixion
Doorbraak
Pas in 1944 brak hij plotsklaps door met het werk Three Studies for Figures at the Base of A Crucifixion. Oorspronkelijk was dit helemaal niet bedoeld als schilderij, maar als voorstudie. Bacon was in die tijd geobsedeerd door kruisigingen, voor hem het ultieme symbool van menselijk lijden. Bij een van zijn schilderijen wilde hij de gekruisigde laten uitlachen door demonische wezens en raakte geïnspireerd door mythische wezens uit de Oresteia. Het snelle vastleggen van deze wezens werd zijn magnum opus. Kunsthandelaar en toenmalig partner Eric Hall kocht de voorstudie en verkocht het later als drieluik aan 'Tate Modern'. Het beoogde schilderij is er nooit gekomen. Maar wel vele, vele andere indrukwekkende werken.