AVROTROSForever Bicycles van Ai Weiwei. AFP / Sam Yeh

6 x de fiets in de kunst

- 3 min lezen

Zondag 21 juli is de laatste dag van de Tour de France 2024. Dat de fiets niet alleen populair is in de sport, bewijzen deze zes kunstenaars. 

  1. Kunst

Bicycle wheel

In 1913 zette Marcel Duchamp een fietswiel op een kruk. Gewoon voor de lol. Later besefte hij dat dit zijn allereerste readymade (een alledaags voorwerp dat kunst wordt door het in een museum te plaatsen) was.

Ook wordt 'Bicycle Wheel' gezien als het eerste kinetische kunstwerk (een kunststroming waarin beweging het uitgangspunt vormt). 

Marcel Duchamp - Bicycle wheel (1913). National Gallery of Modern Art, Rome.

Stierenkop

Kan een fiets shockerend zijn? In het geval van Picasso wel! Zijn beroemde stierenkop gemaakt uit een fietszadel en -stuur deed in 1944 behoorlijk wat stof opwaaien toen het voor het eerst getoond werd bij Salon d'Automne in Parijs. Het werk werd zelfs verwijderd! 

Pablo Picasso -Tête de taureau (1942)

Duizend fietsen

Meer dan duizend fietsen gebruikte Ai Weiwei voor zijn kunstinstallatie 'Forever Bicycles'. Hij plaatste de fietsen zo dat het lijkt of het kunstwerk beweegt.

Er worden veel betekenissen toegeschreven aan het kunstwerk. Zo zouden de fietsen een bespiegeling geven op de Chinese samenleving: De fiets als een symbool van vrijheid en beweging, maar aan elkaar geplakt tot een stuk.

AVROTROSCARL DE SOUZA / AFP

Ai Weiwei - Forever Bicycles. In Rio de Janeiro 2019.

Sterrenpad

Fietsen en Van Gogh ontmoeten elkaar in Eindhoven. Daar ontwierp kunstenaar Daan Roosegaarde een fietspad dat in het donker oplicht, geïnspireerd op het wereldberoemde schilderij 'Sterrennacht'. Het werkt op zonne-energie en is dus nog duurzaam ook!  

Van Gogh-Roosegaarde fietspad

Chain chain chain

De Koreaanse kunstenaar Seo Young Deok maakt dit soort prachtige sculpturen van fietskettingen. Hij creëert de mens uit materiaal dat ook weer door mensen gefabriceerd is. Zo is de cirkel (of het wiel!) weer rond.

Beeld van fietskettingen door Seo Young Deok

Ode aan de fiets

In Nederland fietsen we door weer en wind. Dit kunstwerk van Frans Kokhoorn staat in Den Haag. Als je goed kijkt zie je dat er iets niet klopt. De ouder heeft twee handen aan het stuur, dus hoe houdt hij zijn paraplu dan vast? Antwoord: de paraplu ís het hoofd! 

AVROTROS

Frans Kokhoorn - Ode aan de fiets. In 1990 geplaatst aan de Vondelstraat in Den Haag.