Zeer gewilde kunstvoorwerpen in Tussen Kunst en Kitsch

• Herkomst: Egypte

• Datering: 1300-1100 voor Christus 


• Materiaal: sandelhout  

Het is een erfstuk van mevrouw haar vader, hij heeft het rond 1970 gekocht op een veiling. Ze weet dat het een mummiemasker is. Ze heeft het laten restaureren omdat het door de sigarettenrook van haar vader zwart was geworden. 

Voor de elite

Mieke Zilverberg: Dit masker is uit hout gesneden en komt uit Egypte. Het is gemaakt van sandelhout in de periode 1300-1100 voor Christus. Dat zie je aan de vorm van de ogen, die op een bepaalde manier zijn uitgesneden. Maar ook aan de hoogte van het voorhoofd, de vorm van de mond en de neus.

Het merendeel is nog met gipsen laag gevonden, hier is de laag er helemaal vanaf. Je ziet de houten deuvels nog, daarmee is de kist van de sarcofaag vastgezet. Er zitten er acht in.

Alleen als je van een zekere elite was, kreeg je dit op een kist. Het is geen portret van de dode, het zijn standaard ideële maskers. Het portret is pas veel later uitgevonden.  

Waarde: 4.000 euro

• Herkomst: Frankrijk


• Datering: circa 1770-1780


• Materiaal: diamanten op houtskool (3 cm x 4 cm)

Mevrouw heeft deze broche uit een erfenis, ze dacht dat het via haar overgrootmoeder in de familie is gekomen. Zij is de oudste dochter dus erfde een aantal stukken.

Ze heeft het sinds  1985. En ze heeft het in al die tijd maar één keer gedragen met kerst. Ze vindt de broche prachtig, maar hij ligt vooral in de brandkast.

Martijn Akkerman: Er is een broche van gemaakt. Oorspronkelijk heeft er een stukje bovenop gezeten. Het werd gedragen voor op de borst, als devant de corsage.

Girandole

Door het aansnoeren van de korsetten ging de borst op en neer bij de ademhaling en dat creëerde een prachtige schittering. Er hebben vaak ook oorhangers bij gezeten.

De broche met drie druppels onderaan wordt ‘girandole’ genoemd, en symboliseert geloof, hoop en liefde, of de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Maar in werkelijkheid komt de naam van de ‘girandole’ af van een Italiaanse kandelaar.

Door het houtskool achter de diamanten krijg je een mysterieuze glans. De kaars werd steeds beter, die stonk en walmde niet meer, waardoor er meer kaarsen gebruikt konden worden en er avondpartijen gegeven werden.

Daardoor nam de vraag naar dit soort juwelen toe. De diamanten komen uit Brazilië, die werden vanaf 1720 daar gevonden en vanaf die tijd zie je meer van dit soort juwelen. 

Waarde: 8.000 euro

• Voorstelling: Jachtscene rondom boven doornenkrans

• Maker: Evert Loesinck

• Herkomst: Groningen

• Datering: 1658

• Materiaal: zilver

• Afmetingen: 18 cm hoog, 16 cm breed

De beker is van de partner van mevrouw. Het is altijd al in zijn familie geweest. Van zijn over-overgrootvader telkens doorgegeven. De beker staat gewoon achterin de kast, achter oude koekblikken die ze verzamelt.

Ze heeft hem nog nooit gepoetst en wil graag weten hoe oud het is en wat de waarde is. Haar man is de laatste in de mannelijke lijn dus misschien willen ze het wel verkopen.

Emiel Aardewerk: Het is geen kerkelijke avondmaalsbeker, maar een beker voor profaan gebruik, bij mensen thuis. Er staan twee lege wapenschilden op, en twee initialen.

Vaak werden dit soort bekers geschonken bij een huwelijk. In de medaillons met cartouche eromheen zie je de kwab stijl terug, typisch voor midden 17e eeuw. In de cartouches zijn Bijbelse voorstellingen gegraveerd.

Onderin zien we een jachtscène van een jager met honden en een zwijn. Daaronder een doornenrand, daaraan zie je direct dat het een beker uit Groningen is.

zuinig met wijn

De functie was duidelijk: aan tafel at men met de handen, je had vette vingers, die mocht je aan het tafelkleed afvegen, maar je beker gleed makkelijk uit je handen. Voor de houvast maakte men een doornenrand.  De hoogte van de bodem zit ook bij de doornenrand, zodat er minder wijn in kon.

Technisch een knap staaltje werk, het bovenste deel is helemaal uit één plaat zilver gesmeed.

Waarde: 28.000 euro

• Voorstelling: Kastje met schalen, glazen, appels en eieren


• Maker: Jan van der Kooi (1957)

• 
Herkomst: Drachten 


• Datering: 10 maart 1984


• Materiaal: olieverf op board ( 83 cm x 95 cm)

Het schilderij was van de ouders van mevrouw. Zij hielden van kunst en hadden veel in huis, waaronder dit schilderij. Haar moeder overleed drie jaar geleden, nu is het van haar en haar broer en twee zussen. 

Deze hangt nu tijdelijk bij haar oudste zus, die heeft het nu in bruikleen. Alle vier de kinderen vinden het mooi, maar mevrouw heeft helaas zelf geen ruimte.

de beste ‘onbekende’ realistische schilder

Willem de Winter: Jan van der Kooi is een van de beste ‘onbekende’ realistische schilders. Hij woont in Friesland, is opgeleid in Groningen aan de Minerva Academie. Hij had onder andere les van Matthijs Röling. Hij behoort tot de noordelijke realisten, net als Henk Helmantel.

Zijn werk is opgenomen in de collectie van het Rijksmuseum, dat is bijzonder voor een nog levende kunstenaar.

Het is prachtig geschilderd, met een heel bijzonder licht. Dit werk komt uit het begin van zijn carrière, daarna is hij doorgegaan op de kleur wit. Nu maakt hij vooral witte schilderijen waarbij hij in het wit nuances zoekt.

Hij is ook een goed tekenaar van vooral landschappen en wilde dieren. Dit is een topwerk. Hij heeft geen galerie nodig om zijn werk te verkopen, er is zoveel vraag naar.

Waarde: 15.000 euro

Uitzending dinsdag 7 november 2023 om 21.20 uur op NPO 1 (Daarna is de uitzending terug te zien op NPO Start)

Tussen Kunst en Kitsch Extra

In ‘Tussen Kunst en Kitsch Extra’ wordt doorgepraat over een bijzondere vondst uit ‘Tussen Kunst en Kitsch. 

En is te zien direct na Tussen Kunst en Kitsch op NPO 2 Extra. (Op kanaal 82 én voor iedereen via de app van NPO of online: www.npo.nl/npo2extra.) Of kijk de uitzending terug op NPO Start of de website van Tussen Kunst en Kitsch.