Tussen linnen en vernis: de muze

AVROTROS

In Het Geheim van de Meester Extra, tussen linnen en vernis wordt elke week een nieuw thema besproken aan de hand van de meest recente reconstructie. In deze aflevering neemt restaurator Michel van de Laar de kijker mee in de fascinerende thematiek van de muze. Dat doet hij samen met materiaaldeskundige professor Joris Dik, wetenschapshistoricus Thijs Hagendijk en kunstenaar en onderzoeker Lisa Wiersma.

Is Israëls' model een muze?

In Het geheim van de Meester probeert het team de identiteit van de vrouw op het werk te achterhalen, maar die vraag blijft onbeantwoord. Dus is onbekend of dit model echt een muze was van Israëls, of een 'gewoon' model. Wel is bekend dat Israëls regelmatig naar de modehuizen in Amsterdam ging om daar de vrouwelijke modellen na te schilderen. Er waren destijds geen paskamers, dus werden de kleren geshowd door een model. Toch achten Thijs en Michel de kans klein dat een van die modellen, in dienst van het modehuis, halfnaakt zou poseren voor Israëls.

Griekse mythologie

Veel kunstenaars laten zich inspireren door een persoon en het woord muze is onlosmakelijk verbonden met de kunstwereld. Muzen kom uit de Griekse mythologie, het waren de dochters van Zeus. Zij waren de godinnen van de kunst en de wetenschappen en het symbool voor inspiratie. Zo zouden kunstenaars, voordat ze begonnen aan een kunstwerk, de muzen aanbidden om inspiratie te krijgen.

De mannelijke muze

Er zijn in Het geheim van de Meester veel vrouwelijke muzes langsgekomen, maar hoe zit het met de mannen? Michel vertelt over kunstenaar Lucian Freud, die zich op hoge leeftijd verliest in een mannelijk model. Het lijf van die man is zijn nieuwe uitdaging. Het is geen liefdesrelatie, maar Freud is gefascineerd door de huid van deze man en blijft hem schilderen. En ook  Francis Bacon had een mannelijke muze, deze persoon was nota bene een overvaller die hem overvallen had.