Podcast 'Klassieke Mysteries': Sloot Paganini een deal met de duivel?
Niccolò Paganini was een rockster avant la lettre: als hij met zijn viool op het podium stond, ging dat gepaard met een gigantische show vol bizarre kunsten. Niemand kon zo goed vioolspelen als hij en dat bracht al snel een gerucht met zich mee: had Paganini zijn ziel aan de duivel verkocht, in ruil voor zijn extreme virtuositeit? In de AVROTROS en NPO Radio 4-podcastserie ‘Klassieke Mysteries’ volgen Rebecca van der Weijde en Ab Nieuwdorp de voetsporen van Paganini om dit gerucht verder uit te zoeken.
Beluister de podcast 'Klassieke Mysteries - 6. Sloot Paganini een deal met de duivel?' via NPO Radio 4, iTunes, Spotify of de RSS-feed.
Paganini werd geboren in Genua, een Italiaanse havenstad. Al op vroege leeftijd werd zijn talent ontdekt en ging zijn bekendheid de Italiaanse grenzen over. Los van dat hij fantastisch viool kon spelen, had hij nog een talent: marketing. Kleding, uiterlijk, de gekozen muziek, de shows op het podium: een optreden van Paganini was niet zomaar een optreden, maar een totaalervaring.
Der Hexensohn
Maar dat extreme talent bracht mensen ook aan het twijfelen: het was toch niet mogelijk dat een levend wezen zó goed viool kon spelen? Met zijn grote en extreem flexibele handen kon Paganini namelijk maar liefst drie octaven in één keer bespelen. Al snel kwam de bijnaam 'Der Hexensohn' bovendrijven, en begonnen er roddels te onstaan over een band met de duivel, Lucifer en Satan. Dat werd extra aangewakkerd door verhalen dat Paganini 's nachts in het pikkedonker op begraafplaatsen voor de doden speelde. En dan komt er na Paganini's dood nog een vreemd verhaal bovendrijven: waarom mocht de violist niet op de katholieke begraafplaats van Genua worden begraven?
Van Genua naar Parma
Om al deze vreemde verhalen en geruchten verder uit te zoeken, gaan Rebecca van der Weijde en Ab Nieuwdorp naar Genua, waar ze de sporen van Paganini door de stad volgen. In Musei di Strada Nuova bezoeken ze 'Il Cannone', de geliefde Guarneri-viool van Paganini, en in de kerk van San Filippo zien ze het podium waar hij zijn eerste publieke optreden gaf. Ook gaan ze langs bij zijn graf, maar daarvoor moeten ze 120 kilometer naar het oosten, naar de stad Parma. Terug in Nederland bespreekt Rebecca met vioolbouwer Jeroen Elswijk het bijzondere verhaal achter Paganini's viool 'Il Cannone' en bezoekt ze in het AMC kinderrevalidatie-arts Jessica Warnink-Kavelaars, die misschien wel de oplossing heeft voor de extreem virtuose handen van Paganini.
“Met één hand kon Paganini drie octaven op een viool spelen.”
Portret van Paganini in Musei di Strada Nuova in Genua
'Il Cannone' in Musei di Strada Nuova in Genua
De koningskamer in Palazzo Reale, voormalig Falcone Theater in Genua
De Grimaldina Toren, een voormalige gevangenis in Genua
Het graf van Paganini in Parma
24 Caprices en indrukwekkende vioolconcerten
Dramatisch, groots en adembenemend: de muziek van Paganini is misschien wel de moeilijkste vioolmuziek ooit geschreven. Kijk maar eens naar de '24 Caprices' - 24 korte stukjes voor op de viool, waarbij je vingers in de knoop raken. De dramatiek in de noten past goed bij de dramatiek in Paganini's levensverhaal en is dus ook zeer geschikt als soundtrack onder de podcast. Benieuwd welke muziek je hoort tijdens het luisteren? Alle werken zijn verzameld in onderstaande afspeellijst: