Marina Abramovic - Homecoming

Het lichaam als ruw materiaal

Marina Abramovic (1946) is een van de belangrijkste, interessantste en meest invloedrijke personen in de hedendaagse kunst. Haar baanbrekende performances verkennen de grenzen van wat het lichaam kan verdragen én de uiterste mogelijkheden van de geest. Zo kerfde ze een pentagram in haar buik en sloeg zichzelf tot bloedens toe met een zweep.

The artist is present

Haar leven en werk waren het afgelopen decennium vaak in het nieuws. De levensgevaarlijke performance ‘Rest Energy’ met pijl en boog is een van haar beroemdste werken. Haar performance ‘The Artist is Present’ leidde tot een opleving van belangstelling. Ze zat voor deze perfomance maar liefst drie maanden lang in het Museum of Modern Art in New York in totale stilte op een stoel. Bezoekers konden één voor één tegenover haar zitten, zo lang als ze zelf wilden. In totaal zat Abramović 736 uur en 30 minuten op de stoel, en keek zo’n 1500 bezoekers in de ogen.

Homecoming

Een nieuw hoogtepunt is het tentoonstellingsproject ‘The Cleaner’ waarin ze vijftig jaar aan werk samenvat. Na Scandinavië, Duitsland, Italië en Polen arriveerde de reizende tentoonstelling in Belgrado, de geboorteplaats van Abramovic. De plek waar ze als het ware vertrok, of ontsnapte, waar haar weg naar glorie halverwege de jaren zeventig begon, een plek waar ze sindsdien nooit meer was teruggekeerd.

Daarbij neemt ze niet alleen haar hele oeuvre mee, maar ook een vrachtwagen vol emoties, herinneringen en bitterheid. De tentoonstelling gaat over Abramovic leven, inclusief dilemma's uit haar jeugd in Belgrado, misplaatste liefdesaffaires en een speciaal soort eenzaamheid. Ook draait het om performance als een fenomeen. 

Marina Abramovic en haar kinderen

Abramovic wordt in haar terugkeer naar Belgrado gevolgd door een stroom van jonge kunstenaars, haar “reperformers” of vertolkers. Groepen jonge artiesten, geïnteresseerd in performances, die ze de afgelopen tien jaar heeft verzameld en getraind om haar performances opnieuw op te voeren. 

Deze jonge kunstenaars dragen hun eigen lading onervarenheid en honger naar kennis met zich mee. De terugkeer van Abramovic naar huis betekent ook dat haar jonge volgelingen het huis verlaten. Wat is de relatie tussen Abramovic’ homecoming en hun harde, uitputtende werk om haar legendarische stukken opnieuw te creëren, door een ongewoon en uniek levenspad te volgen?

De documentaire ‘Marina Abramovic - Homecoming’ zie je woensdag 6 oktober om 23.05 uur in Close Up op NPO 2. Of kijk de uitzending terug via NPO Start.