Marconi Awards 2018: de juryrapporten

De vakjury voor de Marconi Awards bestaat uit Marc Adriani (Talpa Radio), Bart Arens (NPO Radio 2), Mireille van Ark (BNR Nieuwsradio), Jan-Willem van Engelen (NPO Radio 2 & 5), Beitske de Jong (NPO Radio 4), Dave Minneboo (Qmusic), Coen Swijnenberg (Radio 538), Jordi Warners (SLAM!), Simone Weimans (NPO Radio 1) en Wibo Dijksma (juryvoorzitter).

De Marconi Oeuvre Award voor Willem van Kooten – Het juryrapport
Als je Willem van Kooten zou vragen wat zijn beroep is, dan zegt hij: “Koopman”. Maar volgens ons was hij vooral discjockey. En om precies te zijn de allereerste. 

Van Kooten is de grondlegger van de hitradio in Nederland. Jingles, fillers, intro’s volpraten en horizontale programmering, we vinden het vandaag de dag de normaalste zaak van de wereld. Toch is er maar één die het naar Amerikaans voorbeeld in Nederland heeft geïntroduceerd. 

De jury van de Marconi Awards moest met het schaamrood op haar kaken constateren dat deze radiopionier de Oeuvre Award nog niet heeft ontvangen. Er is een rotonde naar hem vernoemd, hij kreeg een koninklijke onderscheiding in 2006, maar de Marconi Oeuvre Award ontbrak nog. Tot vandaag. Joost mag het weten waarom het zolang duurde. 

Van Kooten is de grondlegger van De Veronica Top 40, de Hitwezen Top 50, de Hilversum 3 Top 30 en de Radio Noordzee Top 50. Maar het begon in maart 1961 met een studentenbaantje bij Radio Veronica: het bedenken van reclamespotjes. En misschien was hij daarmee ook wel de eerste. Al snel werd hij inval-dj. Als het aan zijn vader had gelegen, zou hij dominee zijn geworden. Maar het werd discjockey. Om zijn familie niet te veel te belasten, zond Van Kooten uit onder zijn pseudoniem: Joost den Draaijer. Het plaatjes draaien ging zelfs door tijdens zijn militaire dienst. Zijn commandant zag het door de vingers en hij gaf Van Kooten tijdens zijn diensttijd toestemming om over de hei naar de studio van Radio Veronica te fietsen. 

Na zeezender Veronica volgde Radio Noordzee, maar begin jaren 70 was hij ook te horen op Hilversum 3, de voorganger van 3FM. Daar presenteerde hij het eerste horizontale radioprogramma van de publieke omroep: ‘Joost mag niet eten’, tussen 18 uur en 19 uur. Nog altijd onder zijn bijnaam Joost den Draaijer. Hij ging van AM naar FM, hij ging van mono naar stereo. 

Den Draaijer beheerst het radiomaken als geen ander; altijd vol energie, bravoure, passie en met een perfecte timing. Hij werd daarmee het ultieme voorbeeld voor de latere generaties discjockeys. Zij oefenden allemaal het dj-vak uit binnen de norm die Den Draaijer misschien wel onbewust in Nederland heeft neergezet.  

Later werd Van Kooten platenbaas en investeerder, en ondertussen nam hij ook nog een single op met Peter Koelewijn. Ook bedacht hij de term Palingsound, doelend op de muziek uit Volendam. 

Volgens de jury van de Marconi Awards verdient Willem van Kooten alias Joost den Draaijer 57 jaar na de start van zijn eerste radiobaantje als geen ander de Oeuvre Award 2018!

Marconi Award voor Aanstormend Talent - Juryrapporten 

Shay Kreuger
Luisteraars van FunX zijn vast verbaasd over de nominatie van Shay Kreuger in de categorie Aanstormend Talent. Zij kennen haar kwaliteiten als energieke, humoristische en scherpe presentator van de middagshow Morad & Shay al jaren. Dus hoezo aanstormend? Zij weten allang dat Shay moeiteloos kan schakelen tussen een melige quiz, de laatste entertainmentroddels of een gesprek over seksueel geweld onder jongeren. Je hoeft hen dus niet te vertellen dat ze een creatieve en zeer maatschappelijk betrokken radiomaker is, met bovendien een grote dosis kennis over urban muziek. 

Op NPO Radio 2 is Shay pas sinds begin 2017 te horen en is dus - gerekend in jaren op de landelijke FM -  eigenlijk nog een broekie. Haar talent en warme stemgeluid spatten elke vrijdagnacht uit de speakers en dat verdient erkenning.

In ‘De Wat Een Week Show Met Shay’ op NPO Radio 2 weet ze op geheel eigen manier haar gasten te interviewen en dat doet ze zoals altijd met veel humor en energie. Ze voert uitdagende gesprekken en snijdt prikkelende onderwerpen aan.
 
Eind november maakte Shay bekend dat ze na negen jaar gaat stoppen met haar show op FunX. “Because it’s time to move on en om mijn andere dromen na te jagen,” zei ze over die stap. De Marconi-jury is daarom erg benieuwd hoe dit ervaren broekie zich de komende jaren nog verder gaat ontwikkelen...

Bram Krikke
Bram werd ontdekt dankzij z’n opvallende YouTube-filmpjes, kreeg een aanbod van SLAM! en is inmiddels ruim een jaar onderdeel van de avondshow. Samen met Tom van der Weerd presenteert hij ‘Club Ondersteboven’ van 19:00 tot 22:00 uur.

Als je Bram één keer hoort op de radio, weet je wie hij is. Z’n stemgeluid valt onmiddellijk op. Z’n streken blijven ook niet onopgemerkt. Bram gaat precies die ene kant op die je zelf in het dagelijks leven niet zou durven bewandelen. Bram zegt precies wat je zelf niet durft te zeggen. Maar hij doet wel precies datgene wat je als luisteraar van een avondshow het allerliefst wilt horen. Hij verrast! 

Bram doet denken aan een jonge Sander Lantinga. De jury roemt z’n originaliteit en creativiteit. En Bram gebruikt dat talent niet alleen in de studio van SLAM!, hij trekt ook het (buiten)land in met z’n YouTube-item ‘Bram in de buurt!’. Op hilarische wijze interviewt hij nietsvermoedende passanten. De filmpjes toveren een glimlach op je gezicht. 

Bram zorgt voor nét dat beetje extra in een radioshow. De prik op de cola. Het zou ons niet verbazen als Bram binnen een paar jaar onderdeel is van een ochtend- of middagshow op nationale radio!

Bas Menting
Voor de derde keer genomineerd worden zegt veel over de groei van Bas Menting als radiomaker. Die is na de voorgaande keren niet gestopt. De jury ziet Bas als een uniek talent die niet bang is om een risico te nemen. Dat zien we terug in zijn halfjaar overzicht, waarin we hem zelfs horen rappen. Daar is lef voor nodig.

Bas weet de dagelijkse dingen en het vele nieuws om te zetten in iets radiowaardigs. Hij heeft gevoel voor timing en sfeer. Daarnaast laat hij ook online goed zien wat hij kan. Het gaat verder dan alleen radio. 

Bas, zie dit juryrapport als een bevestiging van je talent en blijf de radiowereld - maar vooral de luisteraar - verrassen zoals je dat op dit moment al erg goed doet!

Marconi Award voor Beste Zender - Juryrapporten

NPO Radio 2
Voor het derde opeenvolgende jaar nomineert de Marconi Jury NPO Radio 2. De zender vond zich een paar jaar geleden opnieuw uit en presteert sindsdien enorm stabiel in het radiolandschap.

Uiteraard levert de almaar populairder wordende Top 2000 de zender steevast de marktleider-positie op aan het eind van het jaar. Des te knapper is het dat NPO Radio 2 die positie tot de zomer van 2018 wist te behouden. Hoewel Radio 538 die koppositie weer overnam vanaf juli, is het gat tussen de twee zenders kleiner dan vorig jaar. 

Radio 538 moet de hete adem in de nek voelen. Met Aan De Slag (best beluisterde programma van Nederland) en De Wild In De Middag (best beluisterde middagprogramma van Nederland) heeft de zender namelijk ook nog eens twee klinkende successen in huis.

Na het grote omroeppolitieke gevecht van 2017 keerde de rust weer enigszins terug op NPO Radio 2, hoewel de stoelendans nog niet over bleek te zijn. Het vertrek van Gerard Ekdom naar Radio 10 was de start van een flinke herschikking in de programmering. Jan-Willem Roodbeen en Jeroen Kijk in de Vegte werden zijn vervangers in de ochtend en doen het geweldig. Het Ekdom-sneeuwbaleffect werd verder vakkundig opgevangen door ervaren DJ’s als Timur Perlin, Paul Rabbering en zelfs ‘good old’ Rick van Velthuysen. 

Pak daarbij de frisse muzikale koers en een gemotiveerd en geïnspireerd team van makers, en je hebt het recept voor een sterke publieke zender die alle kaarten in handen heeft om het hele jaar door de grootste van Nederland te worden.

Radio 10
Na het winnen van de Marconi Award voor Beste Zender in 2017 is Radio 10 niet op zijn lauweren gaan rusten. Integendeel, de opmars van de zender lijkt niet te stuiten. 

Radio 10 heeft iets weg van een stabiele dieselmotor. De zender maakte in 2018 een enorme sprong: de cijfers zijn goed, de muziekmix erg sterk en de programma’s gewoon erg, ja… gezellig!

Het ochtendtijdvak bleef bij Radio 10 altijd wat achter bij de rest de dag. Maar met het binnenhalen van Gerard Ekdom doet de zender een serieuze gooi naar de populairste ochtendshow van Nederland. En die strijd staat met het vertrek van ‘Evers Staat Op’ natuurlijk wagenwijd open.

De terugkeer van Radio 10 in de ether in 2013 kun je wel de meest succesvolle comeback uit de Nederlandse radiogeschiedenis noemen. Deze Comeback Kid straalt en is hard op weg om de best beluisterde zender van ons land te worden!

SLAM!
Het huidige SLAM! begon in de jaren 90 als kabelstation onder de naam 'New Dance Radio'. In 2000 werd de zender overgenomen door ID&T en ging het station verder onder de naam 'SLAM! FM'. Maar al na een jaar werd het omgedoopt tot 'ID&T Radio'. In 2003 werd een etherfrequentie bemachtigd, waarop het jaar daarna werd gestart met gepresenteerde radioprogramma's.

Nadat in 2005 de meerderheid van de aandelen in handen kwam van Ruud Hendriks en Lex Harding werd de zender in 2012 overgenomen door Talpa. Het inmiddels naar 'SLAM!' omgedoopte radiostation kwam in 2016 bij de huidige eigenaar terecht: Radiocorp, het bedrijf waar ook 100%NL onder valt.

Het jonge team van SLAM! maakt energieke en gedurfde radio. Zo valt het op met de 'Mixmarathon' op vrijdag (die 24 uur duurt) en waar diverse bekende en onbekende dj's een set komen draaien. De jocks presenteren kort over de sets heen, lezen reacties voor en praten met luisteraars. De 'SLAM! Mixmarathon' op vrijdag is inmiddels uitgegroeid tot de best beluisterde dag van de zender.

'Housuh In De Pauzuh' is recent gestart. Elke werkdag tussen 12.00 en 13.00 uur hoort de luisteraar een uur lang een mixset waarin de beste classics worden gemixt met de grootste hits van dit moment. Het dagelijkse programma heeft als doel om luisteraars wat extra energie te geven voor de rest van de werkdag en even wat anders te bieden tijdens de pauze en/of lunch.

SLAM! is niet het grootste station van Nederland, maar weet in een concurrerend radiolandschap op te vallen met unieke en aansprekende programma's. Ook online slaagt het radiomerk erin veel jongeren aan zich te binden. Het YouTube-kanaal 'SLAM! Music' stijgt richting de half miljoen abonnees en is daarmee de grootste van alle Nederlandse radiostations. De teller van het andere YouTube-kanaal 'SLAM! Series' staat inmiddels al op 200.000 abonnees. 

SLAM! is een perfecte mix van radio en online content!

Marconi Online Award - Juryrapporten

BNR SMART Radio
Innovatie staat hoog op de agenda van de verschillende radiostations en haar eigenaren. Allemaal zoeken ze manieren om hun palet van content digitaal te verbreden. Over het algemeen spreek je over meer digitale stations, podcast en meer controle geven aan de gebruiker. Het is de jury opgevallen dat BNR hier ook op inspeelt, maar veel verder gaat dan elk ander radiostation. Vaak zijn woorden als ‘innovatie’ en ‘artificial intelligence’ loze begrippen die te pas en te onpas worden gebruikt. Bij BNR Nieuwsradio wordt hier echt inhoud aan gegeven. Met als ultiem voorbeeld: SMART Radio, een persoonlijke audio-app waarin je op itemniveau invloed hebt, als luisteraar. Het systeem houdt rekening met je persoonlijke voorkeuren, de tijd die je beschikbaar hebt en is zelflerend. De audiofragmenten uit de liveprogramma’s en de podcasts worden door het systeem zelf geselecteerd, gemonteerd en op maat aangeboden.

De totstandkoming van SMART Radio is revolutionair. Met subsidie van Google’s DNI-fonds is door BNR zelf een kunstmatige intelligente computer ingericht om onderwerpen in audio te herkennen en te categoriseren. Daarna begint het uitserveren op persoonlijk niveau, rekening houdend met je voorkeuren van onderwerpen en de tijd die je op dat moment beschikbaar hebt. De content wordt naadloos achter elkaar gezet in een playlist, die je direct kan beïnvloeden. Deze feedback wordt verwerkt om je volgende playlist nog beter te maken. Daarmee speelt BNR meer dan welk radiostation ook in op de behoefte van de gebruiker om invloed te kunnen uitoefenen op de content. Wat wil je wel horen en wat niet. En dat allemaal in een zelflerend systeem waar geen mensenhand (of oor) meer aan te pas komt: SMART Radio! 

Er is inmiddels veel belangstelling voor de innovatie bij BNR. De EBU, BBC en diverse andere mediaorganisaties hebben hun interesse getoond voor SMART Radio. Dus ook internationaal is BNR op het gebied van innovatie toonaangevend. Met dit concept en de professionalisering van podcast in Nederland loopt BNR voorop. Het pionierswerk van het station rolt de loper uit voor het nieuwe radioluisteren. Het is bewonderenswaardig dat een relatief kleine partij zich deze positie heeft weten te verwerven.

Daarom is de toekenning van de Marconi Online Award zeer terecht. De jury hoopt dat het een stimulans is om ook in 2019 door te gaan met het innoveren van het prachtige medium Radio.

Dag en Nacht Media 
Dag en Nacht Media is binnen ‘no time’ uitgegroeid tot één van de meest toonaangevende platforms voor Nederlandse podcasts en daarmee één van de eerste online ‘podcast first and only’ netwerken in Nederland. 

Met titels als ‘Haagse Zaken’, ‘Holleeder: De Willem Podcast’ en ‘Ik Ken Iemand Die’ hebben oprichters Tim de Gier en Anne Janssens bewezen dat journalistiek inhoudelijke podcasts een groot en breed publiek trekken. Het platform sluit helemaal aan bij de huidige tijdgeest dat alles ‘on demand’ is. Ondertussen weten ze slim gebruik te maken van social networks, waarbij het platform en de makers elkaar versterken en een zo groot mogelijk bereik genereren. Daar komt bij dat de verschillende podcasts het afgelopen jaar in de prijzen zijn gevallen. 

Tim en Anne waren beiden enthousiast podcastluisteraar en hadden destijds nog het idee dat er maar weinig kwalitatief goede Nederlandse podcasts waren. Dat beeld hebben ze inmiddels 180 graden weten te draaien. Dat is knap gezien het korte tijdsbestek en de opkomende concurrentie. Inmiddels zijn het rasechte ondernemers, die pionieren door nieuwe verdienmodellen te ontdekken  met podcast-advertising.    

Het online platform oogt dynamisch en jong, en ook het luisterpubliek valt deels in deze laatste categorie. Daarmee bewijzen ze dat de jongere doelgroep wel degelijk binnen handbereik ligt. Het hele netwerk straalt innovatie en creativiteit uit.
  
Dit alles zorgt ervoor dat ze momenteel een unieke positie innemen in het medialandschap. De jury ziet een online platform als Dag en Nacht Media als springplank naar de radio van de toekomst. 

NPORadio4.nl
NPO Radio 4 heeft een recordjaar achter de rug. Zo was het luistertijdaandeel over oktober-november met 2,7 het hoogste sinds de jaren '90 en daarmee 23 procent hoger dan dezelfde periode een jaar eerder. Ook de Hart & Ziel Lijst was een groot succes. Het totale bereik van de lijst was dit jaar op radio, tv en online samen 50 procent hoger dan vorig jaar. 

Eén van de belangrijke pijlers van het succes is de ‘Content First’ Strategie, die Radio 4 anderhalf jaar geleden is begonnen te verkennen. Die strategie bestaat uit het niet langer denken in het vullen van vakken (hoe krijg ik m’n zender en m'n site vol), maar uit 'waar zit mijn gebruiker op te wachten'. Denken vanuit goede ideeën dus, niet vanuit platforms. 

Door te denken vanuit de behoefte van de gebruiker kwam de zender na vooraf uitgevoerde onderzoeken onder andere uit op online speellijsten. Het is voor klassieke platforms gebruikelijk om te denken vanuit componisten en tijdperken (b.v. barok). Klassieke muziek aanbieden vanuit een behoefte was dat tot nu toe zeker niet. 

Radio 4 biedt nu op de site en de app opnames aan uit haar eigen archieven, die aansluiten bij menselijke behoeften: muziek voor het slapen gaan, muziek bij het opstaan, muziek om te studeren, muziek om bij schoon te maken, etc. Door het aansluiten bij een behoefte bied je mensen die geen kennis hebben van klassieke muziek, toch de mogelijkheid daar volop van te genieten. 

De cijfers tonen aan dat deze strategie zeer succesvol is. De Marconi Jury juicht deze originele strategie toe en vindt de nominatie van Radio4.nl voor de eerste editie van de Online Award dan ook niet meer dan terecht.