John Constable in Teylers Museum
Hij was een meteoroloog met verf en kwast. Een geniale landschapsschilder die met zijn wolkenluchten kijkers in het hart raakt. Teylers Museum brengt dit najaar de eerste Nederlandse overzichtstentoonstelling van de Britse romanticus John Constable. Te zien tot en met 31 januari 2021!
In Nu te Zien! verlaten museumdirecteuren hun eigen museum om bijzondere, tijdelijke tentoonstellingen te bezoeken door het hele land. Kijk deze aflevering van Nu te Zien! vrijdag 6 november 2020 om 21.15 uur op NPO 2. Daarna is de uitzending hier terug te kijken.
Let op: Teylers Museum is vanwege de corona-maatregelen dicht tot en met 18 november. De tentoonstelling is vanaf 19 november weer te bezoeken.
Zon, regen en wolken
Niemand anders wist de lucht en weersomstandigheden zo realistisch en met zoveel gevoel te schilderen als hij. Dubbele regenbogen, naderende regenbuien, de zon die met de wolken speelt. Het zijn enkele van de natuurfenomenen die Constable prachtig tot leven bracht in zijn tekeningen, aquarellen, olieschetsen en schilderijen.
John Constable, De baai van Weymouth, 1816
Jeugdherinneringen
Als zoon van een brouwer en graanhandelaar groeit John Constable op bij een watermolen op het Britse platteland. Van jongs af aan trekt hij eropuit om de omgeving vast te leggen. Zijn levenslange fascinatie voor de lucht, weersomstandigheden en het landschap van zijn jeugd vindt zijn oorsprong in deze periode. Voorbestemd om zijn vader op te volgen werkt John in het familiebedrijf, maar in 1799 besluit hij naar London te vertrekken om schilderlessen te volgen. Hoewel zijn werk al snel waardering krijgt in Parijs, is hij in zijn thuisland heel lang niet succesvol. Pas op zijn 52ste verwerft hij het lidmaatschap van de Royal Academy, een teken dat de Britse kunstwereld hem uiteindelijk omarmt.
John Constable, Sluis met een passerende boot, 1826
Tussen romantiek en realisme
Constables werk behoort tot de hoogtepunten van de romantiek en net als bij andere romantici zijn de natuur en haar krachten zijn hoofdthema’s. Een verschil met andere romantici is dat hij niet het heersende ideaal van die tijd volgt, waarbij de kunstenaar de natuur op sterk geïdealiseerde wijze weergeeft. Constable observeert de natuur in het veld en schildert deze precies zoals zij zich aan hem voordoet, meer zoals realisten dat doen.
John Constable, Wolkenstudie, ca. 1821-1822
Losse toets
Omdat hij de snel veranderende weersomstandigheden wil vangen, gebruikt hij voor zijn olieverfschetsen een toentertijd revolutionaire losse toets. Met die toets, waarbij hij de verf snel aanbrengt, vangt hij het moment. Zo maakt hij de toeschouwer getuige van de natuurfenomenen die hij waarneemt. En dát is precies zijn doel. John Constable ziet de schilderkunst als wetenschappelijke operatie, waarbij zijn doeken dienen als onderzoek naar de natuurwetten.