Hoe onderscheid je kunst van kitsch op brocante markten: #1 Jugendstil en Art Deco

AVROTROS

Wat is er leuker dan lekker struinen tussen oude spullen op brocantes? Wij Nederlanders zijn er dol op en vooral op vakantie is het een favoriete bezigheid. Hoe je die parel tussen de prullaria vindt, hoor je van één van onze Tussen Kunst en Kitsch experts. Deze keer tips van Rob Driessen.

Waar je ook bent in Europa, rommelmarkten zijn bij uitstek de plek waar je leuke objecten uit de periode van de Jugendstil, Art Deco of Design op de kop kunt tikken. De verkopers ruimen immers overal zolders, kelders en schuren leeg en daar is altijd wel iets uit de vorige eeuw te vinden. Een paar tips waar je op moet letten bij het kopen van kleine voorwerpen.  

1. Glas en aardewerk

Volg met je duimnagel de omtrek van de onder- en bovenrand. Zo kun je kleine beschadigingen opsporen, en bij geglazuurd aardewerk eventueel zachte plekjes voelen waar een afgesprongen scherf is opgevuld en overgeverfd. Zo’n reparatie is altijd zachter dan het glazuur eromheen. Let verder op de vorm: schalen, vazen en kommen zijn soms wat ‘scheef’ geblazen of gebakken, dat zie je door het voorwerp (voorzichtig!) op z’n kop op een tafel of ander plat oppervlak te leggen. Wiebelt ‘ie dan weet je hoe de vork in de steel zit. Net als een kleine reparatie is zo’n ietsjes scheve vorm geen ramp, maar het geeft je een mooi argument om af te dingen!

2. Beeldjes en ander metaalwerk

Metalen beeldjes en voorwerpen die als brons worden aangeprezen, zijn dat niet altijd. Brons is een legering van koper en tin, waarbij het gehalte aan tin maximaal 30% mag bedragen. Het is een hard en van zichzelf goud-geel gekleurd materiaal, dat aan de oppervlakte vaak chemisch wordt bewerkt om een ander kleureffect te krijgen (bv. bruin of groen), de zogenaamde patina. Op plekken waar voorwerpen vaak worden aangepakt slijt die patina een beetje weg en zie je de bronskleur doorschijnen.

Rond 1900 zijn er veel beeldjes en voorwerpen gemaakt van legeringen die in plaats van koper vooral veel zink bevatten, een veel goedkoper en makkelijker machinaal te produceren materiaal. De lichte metaalkleur van deze goedkope legering werd vervolgens ‘verstopt’ onder een donkere kleurlaag, zodat het voorwerp op gepatineerd brons leek. Als zo’n voorwerp leeftijd heeft, zie je op plekken waar de ‘patina’ is weggesleten duidelijk een lichte metaalkleur. Niet erg, het kan natuurlijk nog steeds een leuk voorwerp zijn, maar je moet er niet de prijs van echt brons voor betalen. Dit soort zinklegeringen is niet alleen van kleur, maar ook van gewicht veel lichter dan brons. Om het toch nog wat ‘gewichtiger’ te maken werd het figuurtje of het voetstuk opgevuld met gips of lood; laat je hierdoor niet van de wijs brengen.  

3. Onderhandelen doe je zo

Nog een laatste tip voor succesvol inkopen op de rommelmarkt: de oude tactiek ‘ik doe net of ik het een prul vind’ heeft een averechts effect op de verkoper. Toon gewoon je enthousiasme over het voorwerp en ga vervolgens zakelijk maar charmant in onderhandeling, goede kans dat het je dan voor een leuk prijsje gegund wordt. Veel succes en plezier gewenst, de verkopers zullen onder de indruk zijn van je expertise!

En wil je zeker weten of je aankoop de moeite waard is, kom dan naar één van de opnamedagen van Tussen Kunst en Kitch.