4x De aarde als inspiratiebron voor componisten
Onze aardbol en haar prachtige natuur is een inspiratiebron voor velen. Ook aardig wat klassieke componisten wisten het te waarderen en verwerkten graag kabbelende beekjes, bloeiende bomen en golvende zeeën in hun werk.
De grootse Mozart componeerde het liefste in de openlucht en Beethoven gaf zelfs toe dat hij liever in het gezelschap van een boom dan van een mens was. Welke andere componisten gingen bij Moeder Natuur te rade?
1. Het aardse motief van Richard Wagner
De natuur komt veelvuldig terug in Wagners werken. Een mooi voorbeeld is zijn baanbrekende magnum opus ‘Der Ring des Nibelungen’. Deze cyclus gaat over mythische goden en verhalen, maar onze eigen aarde komt voornamelijk terug in de muzikale vooravond: de opera ‘Das Rheingold’. De eerste noot van de opera verbeeldt het ontstaan van de aarde: de muziek zwelt aan, de vloed wordt hoorbaar en… daar is ze. Deze tactiek wordt het Aarde- of Rijnmotief genoemd. Het Walhalla, later in het werk, werd zwaar geïnspireerd door de grootse Zwitserse alpen. Doe je ogen dicht en waan je op de winderige bergtoppen.
2. De seizoenen van Antonio Vivaldi
Misschien een open deur, maar wel een prachtige open deur: de 'Vier Jaargetijden' van de Italiaanse componist Vivaldi. De elegante cyclus van vier vioolconcerten verklankt de lente, zomer, herfst en winter. Van kwetterende vogeltjes en zachte briesjes tot heftige sneeuwbuien en ijzige kou - het is niet moeilijk voor te stellen waar Vivaldi zijn inspiratie vandaan haalde.
3. De symfonische zee van Claude Debussy
Ook al schreef de Franse Debussy zijn werk ‘La Mer’ voor een groot symfonieorkest, de muziek klinkt verfijnd, transparant en impressionistisch. Alsof je naar een prachtig schilderij zit te kijken. De volledige naam van het stuk is ‘La mer, troi esquisses symphoniques pour orchestre’ en het is onderverdeeld in drie delen: ‘De l’aube à midi sur la mer’ (van de ochtend tot de middag op zee), ‘Jeux de vagues’ (spel van de golven) en ‘Dialogue du vent et de la mer’ (dialoog tussen de wind en de zee). Met deze symfonie hoef je de file naar Scheveningen niet te trotseren, maar haal je de zee lekker in huis!
4. Glazoenovs schaduwkanten van de natuur
De Russische Aleksandr Glazoenov zag de schoonheid van een vruchtbaar bos, maar wist ook de schaduwkanten aan te stippen. Zijn ‘Symfonie nr. 6’, met als bijnaam ‘The Forest’, schetst de atmosferische dauw van de ochtend en de natuur die tot leven komt, maar ook de allesverwoestende invloed van jagers en de mysterieuze geluiden die in het donker achter de houten stammen vandaan komen. Wel eindigt het symfonische gedicht met een geruststellende boodschap: de natuur zelf behoudt altijd de vrede.